Badania przesiewowe w kierunku ILD w RZS
Pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) oraz czynnikami ryzyka śródmiąższowej choroby płuc (ILD) lub objawami ze strony płuc należy poddać ocenie pod kątem ILD w chwili pierwszego rozpoznania RZS1,2
CZYNNIKI RYZYKA ROZWOJU ILD NALEŻY OCENIĆ W CHWILI PIERWSZEGO ROZPOZNANIA RZS1,2
Czynniki ryzyka rozwoju ILD u pacjentów z RZS | |
| Wiek |
|
| Płeć |
|
| Tryb życia |
|
| Parametry serologiczne: | |
| Kliniczne | |
Choć RZS-ILD występuje często u pacjentów w wieku 40–60 lat, pacjenci w wieku >60 lat są w grupie zwiększonego ryzyka rozwoju ILD5,7
Na każde 10 lat wzrostu wieku prawdopodobieństwo wystąpienia ILD wzrasta o 64%15
RZS-ILD występuje około czterech razy częściej u mężczyzn niż u kobiet.1,8
Palenie tytoniu zwiększa ryzyko wystąpienia ILD u pacjentów z RZS,6,9 ale należy pamiętać, że RZS-ILD może występować również u osób niepalących.19
Dodatnie wyniki badań serologicznych w kierunku RF i przeciwciał anty-CCP są istotnymi predyktorami rozwoju ILD u pacjentów z RZS.6,10–14
PACJENTÓW Z RZS Z CZYNNIKAMI RYZYKA ILD LUB WYSTĘPUJĄCYMI WCZEŚNIEJ OBJAWAMI ZE STRONY PŁUC NALEŻY PODDAĆ OCENIE POD KĄTEM ILD PODCZAS WYJŚCIOWEGO ROZPOZNANIA RZS1,2
Wczesna ocena pod kątem ILD w oparciu o wyjściowe badania PFT lub HRCT jest uzasadniona w celu identyfikacji ILD w przebiegu RZS1
Palenie tytoniu w wywiadzie u pacjenta z RZS-ILD powinno być podstawą do wykonania badania RTG klatki piersiowej i spirometrii w pierwszej kolejności20
Obecność trzeszczeń w badaniu osłuchowym płuc może być użytecznym wskaźnikiem subklinicznej ILD u pacjentów z RZS, skłaniającym do kompleksowej oceny czynności płuc20,21
Sugerowany algorytm identyfikacji RZS‑ILD u pacjentów z RZS1
Na podstawie: Espositto AJ, et al. Clin Chest Med. 2019;40:545-580.
Jak można ustalić rozpoznanie RZS-ILD?
Jak należy postępować z pacjentem z RZS‑ILD po ustaleniu rozpoznania?
Monitorowanie pod kątem progresji ILD i postępowanie w razie jej wystąpienia w RZS‑ILD
Zapewnienie opieki paliatywnej/wspomagającej
Zespoły wielodyscyplinarne
Przypisy
-
CCP: cykliczny cytrulinowany peptyd; CTD-ILD: śródmiąższowa choroba płuc związana z chorobą tkanki łącznej; DLCO: pojemność dyfuzyjna płuc dla tlenku węgla; HRCT: tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości; ILD: śródmiąższowa choroba płuc; KL-6: Krebs von den Lungen-6; OB: opad erytrocytów; PFT: badania czynnościowe płuc; RF: czynnik reumatoidalny; RZS: reumatoidalne zapalenie stawów; RZS-ILD: śródmiąższowa choroba płuc związana z reumatoidalnym zapaleniem stawów; TK: tomografia komputerowa.
-
Cassone G, Manfredi A, Vacchi C, et al. Treatment of rheumatoid arthritis-associated interstitial lung disease: lights and shadows. J Clin Med. 2020;9(4):1082. doi: 10.3390/jcm9041082.
-
Iqbal K and Kelly C. Treatment of rheumatoid arthritis-associated interstitial lung disease: a perspective review. Ther Adv Musculoskelet Dis. 2015;7(6):247–267.
-
Kawano-Dourado L, Doyle TJ, Bonfiglioli K, et al. Baseline characteristics and progression of a spectrum of interstitial lung abnormalities and disease in rheumatoid arthritis. Chest. 2020:S0012-3692(20)31412-4. doi: 10.1016/j.chest.2020.04.061.
-
Fong WWS and Yoong JKC. Interstitial lung disease and rheumatoid arthritis: a review. Proc Singapore Healthc. 2015;24(1):35–41.
-
Castelino FV, Goldberg H, Dellaripa PF. The impact of rheumatological evaluation in the management of patients with interstitial lung disease. Rheumatology (Oxford). 2011;50:489–493.
-
Brito Y, Glassberg MK, Ascherman DP. Rheumatoid Arthritis-Associated Interstitial Lung Disease: Current Concepts. Curr Rheumatol Rep. 2017;19:79. doi: 10.1007/s11926-017-0701-5.
-
Wijsenbeek M, Cottin V. Spectrum of Fibrotic Lung Diseases. N Engl J Med. 2020;383:958–968.
-
Ryerson CJ, Cayou C, Topp F, et al. Pulmonary rehabilitation improves long-term outcomes in interstitial lung disease: a prospective cohort study. Respir Med. 2014;108(1):203-210.
-
Kreuter M, Bendstrup E, Russell A, et al. Palliative care in interstitial lung disease: living well. Lancet Respir Med. 2017;5(12):968-980.
-
Maher TM, Wuyts W. Management of Fibrosing Interstitial Lung Diseases. Adv Ther. 2019;doi:10.1007/s12325-019-00992-9. [Epub ahead of print].
-
Sgalla G, Cerri S, Ferrari R, et al. Mindfulness-based stress reduction in patients with interstitial lung diseases: a pilot, single-centre observational study on safety and efficacy. BMJ Open Respir Res. 2015;2(1):e000065.
Materiały dla pacjentów po angielsku